Τέχνες & Πολιτισμός
Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013, 14:56
   

Με αφορμή την έκθεση Υποπροϊόντα στην Τεχνόπολη     

Ο καλλιτέχνης σε ρόλο επιμελητή     

Της ΜΑΡΙΑΣ ΜΑΡΑΓΚΟΥ

												home





Συντηρημένο και αξιοποιημένο πλήρως το παλιό εργοστάσιο του Φωταερίου της Αθήνας, αποτελεί, μαζί με το βιομηχανικό σύμπλεγμα στο Γκαζοχώρι, 
ένα εξαιρετικό Μουσείο για την πόλη.

Στο πλαίσιο της γιορτής των εγκαινίων, η έκθεση «Υποπροϊόν», αλλά και η έκθεση «Εργάτες», με επιμέλεια του Πλάτωνα Ριβέλλη, καθώς και 
κινηματογραφικές βραδιές και συζητήσεις.

Η σχέση της βιομηχανίας με την τέχνη, σχέση που ξεκινά έμμεσα με τον κονστρουκτιβισμό και τη Ρώσικη Πρωτοπορία, εξαντλείται θετικά στην παρουσία 
12 καλλιτεχνών στο Γκάζι. Ο Αλέξανδρος Ψυχούλης, σε ρόλο επιμελητή, τα κατάφερε θαυμάσια, αφού συγκέντρωσε καλούς καλλιτέχνες που ανταποκρίθηκαν 
άμεσα στο αίτημα.

Το υποπροϊόν, όρος που εκφράζει με διαφορετικούς τρόπους την τέχνη της εποχής μας, κυρίως στις ΗΠΑ, στην έκθεση στο Γκάζι αντιμετωπίζεται με την 
έννοια του απροσδόκητου προϊόντος , δηλαδή μια παραγωγή που δεν ζητήθηκε από κανέναν, αλλά προέκυψε. Ετσι, όπως προκύπτει η τέχνη όταν δεν 
στολίζει ναούς ή μέγαρα.

Το ενδιαφέρον στην έκθεση είναι ότι αρκετά έργα έχουν γίνει με αφορμή το χώρο ή το περιβάλλον και άλλα υπήρχαν και επαναδιαπραγματεύτηκαν τη 
σημασία τους, όπως το έξοχο γλυπτό του Δημήτρη Ντοκατζή ή η εξέλιξη του έργου «Υ» του Γιώργου Γυπαράκη.
Θα ήθελα να ξεκινήσω με δύο έργα που νομίζω ότι συνομιλούν καίρια με το χώρο και το χρόνο μας. Το πρώτο είναι το «Τριάρι», μια μονάδα κατοίκησης 
εντός ενός χώρου που παρέχει τα στοιχειώδη. Η ιδέα και το «χτίσιμό» της είναι του Ζήση Κοτιώνη, ενώ λειτουργεί και το performance της κατοίκησης από 
καλλιτέχνες, ανά δυάδα. Δηλαδή, ο θεατής παρακολουθεί πώς κάθεται ο άνθρωπος και πώς εργάζεται μέσα στο τριάρι, των 6,6 κυβικών, όταν ο χώρος 
του κανονικού γνωστού μας διαμερίσματος των τριών δωματίων, μπάνιου, κουζίνας είναι περίπου 200 κυβικά.

Η κατασκευή του τριαριού έγινε με φιάλες υγραερίου και ντενεκέδες λαδιού. Από τυπολογική άποψη η μονάδα αποτελεί μια παραλλαγή του διαμερίσματος της 
πολυκατοικίας στο οποίο μπορούν να χωρέσουν τρία άτομα και ένας φιλοξενούμενος και βέβαια αποτελεί και μία πρόταση για στέγαση, εξ ίσου σοβαρή με 
τον άστεγο φίλο του Νοσοκομείου Ευαγγελισμός, ο οποίος διαθέτει κρεβάτι και βεράντα με γλάστρες, αλλά και αποθήκη για τη σκούπα του, σε ένα μικρό 
χώρο κάτω από τη σκάλα.

Το δεύτερο έργο το οποίο έχει δημιουργηθεί με αφορμή το χώρο είναι της Λίνας Μαντίκου και ονομάζεται «Απόγονοι Συνταξιούχοι». Η καλλιτέχνις ανατρέχει 
σε ντοκουμέντα του Μιχάλη Γαζιάδη, του οπερατέρ που αποτύπωσε σκηνές από το εργοστάσιο Φωταερίου της οδού Πειραιώς. Στο συγκεκριμένο χώρο συναντά 
και καταγράφει μια παράδοση-συνήθεια, μια πομπή-λιτανεία του μελλοντικού συνταξιούχου. Το γεγονός ότι κάποιος έπαιρνε σύνταξη, άρα ήταν ζωντανός έως 
τη στιγμή εκείνη, μάλλον παράδοξο εθεωρείτο, αφού το είδος της ανθυγιεινής δουλειάς και οι συνθήκες σπάνια άφηναν τον άνθρωπο να ζήσει έως ότου 
συνταξιοδοτηθεί.Συνηθιζόταν, λοιπόν, ο μελλοντικός συνταξιούχος να απολαμβάνει μια γιορτή που οργάνωναν οι συνάδελφοί του προς τιμήν του. Ετσι, τον 
περιέφεραν στα χέρια ξαπλωμένο με το πρόσωπό του σκεπασμένο με το φυλλάδιο της συνταξιοδότησης. Το ευρηματικό και ευαίσθητο έργο της Μαντίκου 
λειτουργεί ως ένα άγνωστο στους πολλούς ντοκουμέντο, αλλά και προχωρεί το διάλογο στο σήμερα, όπου και πάλι τόσο η δυνατότητα δουλειάς όσο και η 
δυνατότητα σύνταξης όλο και δυσκολεύουν.

Ενα τρίτο έργο, που κάνει έντονο διάλογο με το χώρο, είναι το «Make a mountain» του Θοδωρή Ζαφειρόπουλου. Εδώ ο θεατής έχει τη δυνατότητα να 
παράξει με τη δική του θέληση, αφού ο ίδιος γίνεται εργάτης, χειριστής, φτιάχνοντας ένα βουνό από πριονίδι με το τηλεχειριστήριο που του παρέχει ο 
καλλιτέχνης. Αλλα έργα είναι της Λήδας Παπακωνσταντίνου, με ντοκουμέντα από το εργοστάσιο νημάτων και καρουλιών «Δασκαλάκη» στο βίντεο «Το Κουτί», 
η εγκατάσταση της Μαρίας Τσαγκάρη «The Meeting Point», ένας οριοθετημένος χώρος στάχτης, το έργο του Νίκου Αρβανίτη «Εκλειψη».

Επίσης τα έργα των Γιάννη Γρηγοριάδη και Γιάννη Ισιδώρου και η δουλειά των Κώστα Ιωαννίδη και Αποστόλη Ντελάκου, που διαπραγματεύονται τις ευαισθησίες 
τους στο σκληρό χώρο.

http://mobile.enet.gr/m?id=343393