Tα δημώδη,

Eπιμέλεια: Αποστόλης Αρτινός, παραγωγή: The Symptom Projects 
Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη», Αθήνα

Εγκαίνια: Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2019, Διάρκεια: 19 Ιανουαρίου 2019 έως 17 Μάρτιου 2019
														home

 

Έντυπες γλώσσες, φαντασιακές κοινότητες και «μαύρη» γυναικεία εργασία (2018)
ύφασμα, κλωστή
διαστάσεις 86x105 εκ.

«Εν αρχή ην ο λόγος, ο προφορικός λόγος. Μια αφήγηση που περνά από στόμα σε στόμα, οι εκδοχές της, η διασπορά της. Ένα παλίμψηστο λόγου που διατρέχει πολλές πνοές κι αποθησαυρίζεται σ’ ένα αιθέριο πεδίο. Μια αφήγηση που συγκροτεί τον αφη- γηματικό της πυρήνα και διασύρει τα σημεία του. Μια φασματική κειμενικότητα που αναδύεται στην πραγματικότητα των εκφορών της, αυτό το «από στόμα σε στόμα», και που διαγράφεται ως μια αλύσωση πάθους. Ο δημώδης λόγος δεν ανιχνεύεται στην αρχαιολογία των υπογραφών του, σε μοναδικές πηγές εκφοράς, μια τέτοια μοναδικότητα δεν υφίσταται στη δημώδη παράδοση, αλλά στην ευρύτητα των ακροάσεών του, στην ανταπόκρισή του. Είτε έχουμε να κάνουμε με το παραμύθι, είτε με το δημοτικό τραγούδι, αυτό εν τέλει που συγκροτεί το είναι αυτών των αφηγήσεων, τη διάδοση και διάσωσή τους, είναι αυτή η επιτελεστικό- τητα της επιθυμίας του άλλου…»
Αποστόλης Αρτινός   


Συμμετέχοντες καλλιτέχνες    

Δημήτρης Αμελαδιώτης, Μαρίνα Βελησιώτη, Λυδία Δαμπασίνα, Βασίλης Ζωγράφος, Κωνσταντίνος Λαδιανός, Θεοδώρα Μαλάμου, Ειρήνη

 Μπαχλιτζανάκη, Απόστολος   Ντελάκος, Μυρτώ Ξανθοπούλου, Νίκος Παπαδημητρίου, Βάσω Πλαβού, Χαρά Πιπερίδου, Νάνα Σαχίνη, 

Χριστίνα Σγουρομύτη, Μάρω Φασουλή, Διονύσης Χριστοφιλογιάννη
Κείμενα καταλόγου: Αποστόλης Αρτινός, Μαριεύη Μαστοράκη, Παντελής Μπουκάλας, Γιώργος Τζιρτζιλάκης. 
 

 


[e-mail / Δευτέρα, 9 Απριλίου 2018 στις 19:25]

  
Αποστόλη καλησπέρα
ελπίζω να πέρασες καλά 
! 
Κοίταξα και πάλι για το έργο αλλά τίποτα ...
πακετάρισα τα πράγματά μου τόσο καλά μάλλον, που πλέον δεν το βρίσκω ... 
βρήκα όμως μία (πολύ κακή) φωτογραφία του έργου την οποία και σου στέλνω ώστε να έχεις μία ιδέα για το τι προτείνω         
το έργο είναι κέντημα, μεγέθους 65x90εκ και δεν έχω καταλήξει όσον αφορά τον τίτλο του, ίσως να ονομαστεί «περί μεθόδου» 
απεικονίζει -μέσω της κεντητικής- εξώφυλλο βιβλίου της Αγγελικής Χατζημιχάλη με τίτλο 
Griechische Volkskunst [μετάφραση: Ελληνική Λαϊκή Τέχνη] von Angelika Hadschimichali  
το οποίο εξέδωσε ο ΕΟΤ, στα γερμανικά, το 1931 και το οποία βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη  
https://vopac.nlg.gr/Record/b.122862/Description#tabnav
  
Η αφετηρία της σκέψης μου ήταν η εξής 
Η ελληνική λαογραφία έχει υποστεί έντονες επιδράσεις από το Γερμανικό Ρομαντισμό και είναι πολύ συνδεδεμένη ως εκ τούτου με την γερμανική  
αντίληψη για το τι είναι η λαογραφία (Volkskunde).   Ο γερμανικός όρος προέρχεται από τις λέξεις Volk (=λαός) και -kunde (=επιστήμη) και 

σημαίνει «επιστήμη που έχει ως αντικείμενο της το λαό». Αντίθετα ο αγγλικός όρος Folklore προέρχεται από τις λέξεις Folk (=λαός) και lore 

(η γνώση του ίδιου του λαού) και σημαίνει τη μελέτη των γνώσεων που έχει στην κατοχή του ο ίδιος ο λαός. 
  
Ο λόγος για τον οποίο αναφέρομαι στην ετυμολογία των δύο λέξεων είναι επειδή βασικά δείχνουν δύο πολύ διαφορετικές αντιλήψεις για τον «λαϊκό». 
Η αγγλική εκδοχή υπονοεί την ύπαρξη μίας επιστημολογίας προερχόμενη από τον άνθρωπο της προβιομηχανικής εποχής η οποία αξίζει να μελετηθεί 
(κάτι στο οποίο νομίζω ότι στοχεύει και το πρότζεκτ σου, αν το έχω καταλάβει καλά). Η γερμανική εκδοχή από την άλλη, μετατρέπει σε αντικείμενο 
μελέτης όχι τη γνώση (του ανθρώπου της προβιομηχανικής εποχής) αλλά τον ίδιο τον προβιομηχανικό άνθρωπο. Ο προβιομηχανικός άνθρωπος, όντας 
ένα είδος «εσωτερικού άγριου» αν μου επιτρέπει η ανθρωπολογική αναλογία, μελετάται από την λαογραφία με σκοπό να ανακαλυφθεί η «εθνική του 
ψυχή / Volksgeist», η οποία εκτός από το ότι πρέπει να αφυπνιστεί (μιας και κοιμόταν μέχρι εκείνη τη στιγμή) πρέπει και να εκπαιδευτεί ώστε να 
διαπλαστεί ο εθνικός της χαρακτήρας.  
  
Η γερμανική μετάφραση του βιβλίου της Χατζημιχάλη φέρνει την ελληνική λαογραφία - η οποία υπήρξε από την απαρχή της στρατευμένη στο πρότζεκτ  
του έθνους-κράτους – με ένα οπτικά κυριολεκτικό τρόπο κοντά στη γερμανική της λογική του όρου. Όσον αφορά το μέγεθος του έργου ήθελα βασικά  
να παραπέμπει σε αφίσα μιας και η τυπογραφία σύμφωνα με ορισμένους θεωρητικούς του εθνικισμού (Μπένεντικτ Άντερσον) ήταν ένας από τους βα- 
σικούς παράγοντες που επιτάχυναν τον εθνικισμό. Τέλος σε ένα τεχνικό επίπεδο η τυπογραφία και το κέντημα μοιάζουν μιας και χρησιμοποιούν ένα  
πλέγμα από οριζόντιες και κάθετες γραμμές πάνω στο οποίο τοποθετούν ψηφίδες πληροφορίας (= Dot matrix, δες π.χ. https://en.wikipedia.org/

wiki/Dot_matrix) 
  
Ελπίζω οι σκέψεις μου να μην φεύγουν εκτός του πλαίσιου σου για τα «Δημώδη».         
  
Πολλά πολλά φιλιά, 
  
Απόστολος